In de bibliotheek kwam ik toevallig het boek ‘Dagelijkse rituelen’ tegen, geschreven door Mason Curry met bijdragen van Eva Hoeke. Het gaat over hoe bekende kunstenaars, schrijvers, filmmakers en andere creatieven werken. Precies waar ik zelf heel veel over na denk en naar op zoek ben.
Wat is de ideale manier van werken? Dat is er niet natuurlijk, want het is mega persoonlijk. Dat blijkt ook wel uit dit boek. Sommige kunstenaars werken heel consequent door zich aan een strikt tijdschema te houden. Elke dag hetzelfde. Anderen werken alleen midden in de nacht op twintig kopjes koffie met veel suiker of moeten uren wandelen. En er zijn ook mensen die nooit in hun leven een goede werkmethode vinden en constant worstelen met het niet kunnen beginnen of in de ‘flow’ kunnen komen. Echt een aanrader als je zelf een beetje in de knoop zit, omdat het vaak humoristisch is om te lezen en om te beseffen dat het veel beroemde mensen ook niet kwam aanwaaien.
Van Beethoven tot aan Darwin en van Kafka tot aan Picasso. Met een aantal Nederlandse toevoegingen, waarvan Erik de Jong van de eenmansband Spinvis mij het meest bijgebleven is van het gehele boek, omdat ik me er enorm in herken.
Onder de douche: “Doordat het warme water je oren afsluit ontstaat er een cocon-achtige, sluimerende werking, een constante ruis in je schedel die een geestvernauwing in de juiste zin van het woord teweegbrengt. Alleen dan kan ik goed nadenken over wat ik die dag wil gaan doen.”
“In mijn vak moet je jezelf er elke dag weer opnieuw van overtuigen dat je het kan. Die twijfel is er altijd. Dat is niet erg, als die er niet meer zou zijn zou er misschien ook geen creativiteit meer zijn, maar je moet wel tot hem zien te verhouden. Daarom trek ik mezelf elke dag weer als een soort Baron von Munchhausen aan mijn haren omhoog het moeras uit, om mezelf wijs te maken dat het lukt, dat het gaat gebeuren. Om te zeggen dat dat de helft van het werk is gaat te ver, maar de suggestie werkt goed.”
“Zodra je eraan begint, zie je de barsten, de scheuren, de foute beslissingen. Anderen zullen het mooi vinden, of geslaagd, maar dat komt omdat die alleen zien wat het is geworden. Ik zie wat het had móéten zijn, en beschouw dus eigenlijk alles wat ik maak als mislukt. En dat elke dag weer. Maar goed, dan moet je er toch maar je schouders over ophalen en denken: volgende keer beter. Al was het maar omdat je het een jaar later, na de nodige afstand, soms alsnog goed vindt. Je onderbewuste ik weet kennelijk wel wat het doet, daar mag je op vertrouwen.”
Erik de Jong, Spinvis